Αλήθειες για τον Γοργοπόταμο

Γοργοπόταμος, 25-26 Νοεμβρίου 1942.... 

Η μεγαλύτερη στιγμή της ενωμένης αντίστασης των Ελλήνων! Κάποιοι ωστόσο 72 χρόνια μετά επιχειρούν να αλλοιώσουν το νόημα και την αλήθεια για την επιχείρηση αυτή. Με αφορμή λοιπόν την 72η επέτειο από την ηρωική βραδιά της 25ης προς 26ης Νοεμβρίου, θεωρούμε ότι πρέπει να τονίσουμε ιστορικές αλήθειες και μόνο. Όταν οι Βρετανοί σαμποτέρ έπεσαν στα βουνά της Γκιώνας προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με τους αντάρτες. Σύμφωνα με τον Θέμη Μαρίνο οι πρώτες πληροφορίες που δόθηκαν στην ομάδα του, από την SOE (MO4) δεν έκαναν λόγο για αναφορά σε ονόματα αντιστασιακών οργανώσεων παρά μόνο σε αντάρτες του Αλέκου Σεφεριάδη, του Καραλίβανου και του Ζέρβα. Το όνομα του αρχηγού του ΕΔΕΣ βέβαια δεν προστέθηκε με πρωτοβουλία των Ελλήνων πρακτόρων (Σεφεριάδης κλπ) αλλά από τον Μίμη Μπαρδόπουλο. Και αυτό γιατί όπως είναι γνωστό σήμερα πολλοί πράκτορες ήταν πολιτικοποιημένοι και άνθρωποι του ΕΑΜ.[1]

       Μετά την επεισοδιακή απόβαση των μελών της επιχείρησης Χάρλινγκ σε ξεχωριστά γκρουπ ξεκίνησε και η αναζήτηση των ανταρτικών ομάδων. Ο Θέμης Μαρίνος περιέγραψε την πρώτη συνάντησή του με τον Άρη Βελουχιώτη: "Ο Νικηφόρος πράγματι ήταν πατριώτης, ασχέτως αν ήτανε τότε μέλος του ΚΚΕ, ο πατέρας του ήτανε βασιλικός. Λοιπόν, το θέμα ήτανε ότι ενθουσιάστηκε, μας αγκάλιασε και μας λέει: Πάμε στον καπετάνιο. Πήγαμε εκεί πέρα που ήτανε το κρησφύγετο του Άρη και εκεί συναντηθήκαμε. Επειδή ήταν 28 Οκτωβρίου εκείνη τη μέρα, εγώ του είπα καπετάνιε συγχαρητήρια για την 28η Οκτωβρίου της Αλβανίας. Και μου λέει: Και τι είναι αυτή η 28η Οκτωβρίου; Δεν είχε καταλάβει...Το χειρότερο είναι ότι μας έθεσε υπό κράτηση. Εκείνη τη στιγμή είχε υπό κράτηση και έναν Γερμανό αξιωματικό και μία διερμηνέα του. Τους οποίους απελευθέρωσε, τους άφησε να φύγουν, μάλλον για να μην τους δούμε εμείς. Μας έβαλε υπό κράτηση, προσποιούμενος ότι δεν ξέρει τι είμαστε. Επενέβη ο Νικηφόρος , ο οποίος του λέει, καπετάνιε εδώ πέρα αυτοί είναι οι σύμμαχοι ήρθαν εδώ από τη Μέση Ανατολή. Είδαμε το αεροπλάνο, είδαμε να πέφτουν τα αλεξίπτωτα, χάλασε ο κόσμος εδώ γύρω και εμείς θα τους φερθούμε έτσι; Φαίνεται πως το κατάλαβε ο Άρης και τελικά άλλαξε άρδην συμπεριφορά..." και συνεχίζει: "Του εξήγησα ότι πρόκειται για επείγουσα επιχείρηση. Και του ζήτησα να μας πάει να συναντήσουμε τους υπόλοιπους της αποστολής. Και είπε εντάξει, θα σας πάω. Αλλά τι έκανε αυτός; Αντί να πάει προς την πλευρά της Λαμίας, έστριψε προς την πλευρά της Αιτωλοακαρνανίας. Διότι μας είχε εμάς και έκανε στρατολόγηση ανταρτών κι έδειχνε ότι οι σύμμαχοι είναι μαζί του και ενθουσίαζε τον κόσμο για να πάρει περισσότερους. Λοιπόν, έτσι πήγαινε". [5] Από τη μαρτυρία αυτή τεκμηριώνεται για πολλοστή φορά ότι σκοπός του Βελουχιώτη και του ΕΑΜ δεν ήταν η άμεση προσφορά στην επιχείρηση εφόσον η πρωτοβουλία δεν προερχόταν από τους ίδιους. Ο Κρις Γουντχάουζ επιβεβαίωσε την άποψη αυτή: "Δεν είχα ιδέα τι έκαναν ο Άρης Βελουχιώτης ή ο Νίκος Καρβούνης κατά τη διάρκεια αυτών των εβδομάδων, ήταν, όμως φανερό ότι το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ δεν ενδιαφερόντουσαν να μας βοηθήσουν. Το τονίζω αυτό γιατί ξέρω ότι έχει αναπτυχθεί ένας μύθος μεταξύ των Ελλήνων της νεώτερης γενεάς, ότι η πρωτοβουλία για την επιχείρηση του Γοργοποτάμου προήλθε από τον Άρη και τον ΕΛΑΣ. Έφτασα ακόμη να διαβάσω στον κομμουνιστικό τύπο, ότι η Βρεττανική ομάδα, με επιμονή δική μου, σκόπιμα απέφυγε κάθε επαφή με τον ΕΛΑΣ ως ότου μπορέσουμε πρώτα να βρούμε το Ζέρβα. Η αλήθεια είναι ακριβώς το αντίθετο: Ο Άρης αποφάσισε τελικά να μας βοηθήσει μόνο και μόνο επειδή βρήκαμε το Ζέρβα. [...] Το ιστορικό γεγονός, που θέλω να τονίσω, είναι ότι χωρίς το Ζέρβα, η επιχείρηση δεν θα μπορούσε ποτέ να πραγματοποιηθεί. Ο Άρης δεν είχε ενδιαφέρον για τη στρατηγική του συμμαχικού Γενικού Στρατηγείου στη Βόρειο Αφρική. Αν είχε, θα είχε πάρει επαφή μαζύ μας έξη βδομάδες νωρίτερα. Αποφάσισε να έλθει μαζύ μας την τελευταία στιγμή, απλώς και μόνο επειδή είδε ότι θα ήταν βλαβερό για τον ΕΛΑΣ αν έμενε απ΄έξω".[2]

       Αντιθέτως, όταν ο Έντυ Μάγιερς πρότεινε στον Ναπολέοντα Ζέρβα να συμμετάσχει στην επιχείρηση ο αρχηγός του ΕΔΕΣ δέχθηκε άμεσα. Μάλιστα ζήτησε να συμμετάσχει και ο Άρης Βελουχιώτης με τις δυνάμεις του.[3] Στο ημερολόγιό του ο στρατηγός ανέλυε το σκεπτικό του: "... Επίσης μίλησα με τον Συνταγματάρχη (σσ. εννοεί τον Μάγιερς), εις τον οποίον εξέθεσα τα της αντιθέσεως με το ΕΑΜ και ότι ΕΑΜ ίσον κομμουνισμός, αλλ΄ότι πρέπει προς επιτυχίαν του σκοπού μας να κάμωμεν πολιτική".[4] Απόδειξη ότι ο στρατηγός έβαζε πάνω απ΄όλα την εθνική ενότητα και το σκοπό της απελευθέρωσης από τις δυνάμεις του Άξονα. Ενώ ο Ζέρβας αποδέχθηκε άμεσα την πρόταση του Μάγιερς, ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης δίσταζε να απαντήσει θετικά εξαιτίας οδηγιών της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ. Τελικά μετά από αμφιταλαντεύσεις και παρά τις εντολές του ΚΚΕ δέχθηκε να λάβει μέρος για να μην αφήσει τον ΕΔΕΣ να καρπωθεί όλη τη δόξα.[6] Ο Κομνηνός Πυρομάγλου, υπαρχηγός του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ και μετέπειτα εκλεγμένος βουλευτής συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, στο "Ιστορικόν Αρχείο Εθνικής Αντιστάσεως" έγραψε κατηγορηματικά: "Αντιπροσωπεία της Κ.Ε. του ΕΑΜ μετέφερε εντολή να μη λάβει μέρος ο Άρης στην επιχείρηση. Όταν όμως τον ρώτησα μου είπε: "Δεν είμαι τρελλός ν' αφήσω σ' εσάς αυτή τη μεγάλη ευκαιρία...ας λένε ό,τι θέλουν στην Αθήνα". Η ενέργεια αυτή του Βελουχιώτη δεν συγχωρέθηκε ποτέ από το ΚΚΕ, αλλά βέβαιο είναι πως εξασφάλισε το μέλλον της οργάνωσής του στον αντιστασιακό αγώνα. 
          Την αρχηγία της διεύθυνσης της επιχείρησης ανέλαβε ο Ζέρβας έπειτα από πρόταση του αρχηγού της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής, 'Έντυ Μάγιερς. 

Διαβάστε περισσότερα:

https://zervasedes.blogspot.com/2014/11/blog-post.html