Θα έπρεπε να μιλάμε για <<το πρόβλημα της Ρωσίας>>
Το ίδιο συμβαίνει με το κουρδικό πρόβλημα το αρμενικό πρόβλημα, το κυπριακό πρόβλημα, ενώ θα έπρεπε να μιλάμε για το <<τουρκικό πρόβλημα>>.
Η ΔΥΣΗ ΕΧΑΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
(μετάφραση από τα ρωσικά Όλγα Σαπολάγιβα)
Το θέμα που συζητιέται στη Δύση αυτές τις ημέρες της διεξαψωγής των ψευδοδιαπραγματεύσεων είναι οι σχέσεις με τη Ρωσία μετά τον πόλεμο. Έχω να παραθέσω τέσσερα σημεία για αυτό.
1. To «μετά τον πόλεμο» δεν υπάρχει, είναι ψευδαίσθηση, μια προέκταση των ονείρων μας. Ο πόλεμος είναι μια νέα μορφή, μια νέα υπόσταση της Ρωσίας και του διεθνούς συστήματος. Ακριβώς όπως στη Μέση Ανατολή όπου εδώ και 80 χρόνια συνεχούς πολέμου δεν προβλέπεται φως στο τούνελ. Δεν θα έχουμε ειρήνη, θα βλέπουμε μόνο τις «διαδικασίες». Κι αν θα υπάρχουν κάποιες ανακωχές ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία θα πετυχαίνονται μετά από μήνες εξαντλητικών συνομιλιών και θα παραβιάζονται αμέσως.
Δεν καθίσταται δυνατή καμία διαρκής ειρήνη διότι η σημερινή Ρωσία, είτε μαζί με τον Πούτιν είτε χωρίς τον Πούτιν, είναι οντολογικά ασύμβατη με την ύπαρξη μιας ανεξάρτητης Ουκρανίας, ειδικά μες στα σύνορα του 1991 και ειδικά ως μέλος κάποιας δυτικής συμμαχίας. Σήμερα η Ρωσία βρίσκεται σε τροχιά του μόνιμου πολέμου, η οικονομία της, οι ελιτ της, το ιδεολογικό της κατεστημένο δουλεύουν για τον πόλεμο. Η Ρωσία σήμερα είναι μια βαριά αμαξοστοιχία η οποία πλέον δεν σταματά με ένα μόνο σφύριγμα, αλλά τρέχει μπροστά ανεξαρτήτως από το ποιος είναι ο μηχανοδηγός, ενώ οι επιβάτες παρακολουθούν ευχαριστημένοι τη θέα απ΄το παράθυρο. Τα καύσιμα είναι ανεξάντλητα, αφού η ατμομηχανή θρέφεται με ανθρώπινες σάρκες.
2. Μέχρι στιγμής ο Πούτιν κερδίζει αυτόν τον πόλεμο και πετυχαίνει τους στρατηγικούς του στόχους. Το πρόβλημα δεν είναι ότι ο στρατός του κόλλησε στην Ανατολική Ουκρανία καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος μόνο το 1% της ουκρανικής επικράτειας με τίμημα 400 χιλιάδες άτομα και χάνοντας έως 100 στρατιώτες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο της κατεχόμενης γης. Η Ρωσία έχει αρκετό απόθεμα σε πληθυσμό, οι άνθρωποι είναι ένας απ΄τους φυσικούς της πόρους, όπως και στον Β΄ΠΠ, μέχρι στιγμής οι απώλειες πλησιάζουν ένα εκατομμύριο, αν χρειαστεί θα θυσιάσουν κι άλλο ένα εκατομμύριο, και δύο, είτε πληρώνοντας λεφτά, είτε με δόλο, με καταπίεση, με διωγμούς, αλλά μέχρι στιγμής φτάνουν μόνο τα λεφτά.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Πούτιν επέβαλε αυτόν τον πόλεμο στη Ρωσία, στην Ουκρανία και σε όλον τον κόσμο, τον μετέτρεψε σε καθημερινότητα, έφερε τον κόσμο μπροστά σε μία νέα κατάσταση. Αυτός ακριβώς ήταν και ο στόχος του τον οποίον προσπαθούσε να πετύχει εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, απ΄το πρώτο Μαϊντάν και την πορτοκαλί επανάσταση στην Ουκρανία. Ο Πούτιν επιβάλλει στον κόσμο τη δική του ημερήσια διάταξη η οποία περιλαμβάνει την αντιπαράθεση και τη στρατηγική σύγκρουση με τη Δύση. Ο Πούτιν αποδυναμώνει τη Δύση αποκαλύπτοντας την έλλειψη αποφασιστικότητας και την αναποτελεσματικότητα της Δύσης. Συμβάλλει στη διάσπαση της Δύσης καρφώνοντας σφήνες στις ήδη υπάρχουσες ρωγμές, π.χ. βοηθώντας τον Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του ή στηρίζοντας όλες τις αντισυστημικές δυνάμεις, από ακροαριστερά έως ακροδεξιά.
Εκτός τούτου τα τρία χρόνια πολέμου έδωσαν στον Πούτιν δύο αναπάντεχα δώρα (αναμενόμενα, αλλά όχι τόσο πολύ). Το πρώτο δώρο είναι ότι της Ρωσίας αυτός ο πόλεμος της έκατσε γάντι, τον αποδέχτηκε, τον κατάπιε, τον κανονικοποίησε και συνεχίζει να προμηθεύει κρέας για τα κανόνια δηλώνοντας υποταγή και συμμετέχοντας κανονικά. Η αδιαφορία της ρωσικής κοινωνίας είναι ο κυριότερος πόρος.
Το δεύτερο αναπάντεχο δώρο είναι το παγκόσμιο σύστημα το οποίο αποδείχτηκε πολύ πιο ευέλικτο και συνεργάσιμό για τη Ρωσία και το οποίο χτίζει μηχανισμούς εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης αφήνοντας τη Δύση στην άκρη. Είναι στρατιώτες και πυρομαχικά απ΄τη Βόρεια Κορέα, είναι οι δρόνοι απ΄το Ιράν, τα τσιπ από την Κίνα, οι Ινδοί αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, οι θαυμαστές του Πούτιν στη Λατινική Αμερική και την Αφρική, είναι οι άπειροι τρόποι παράκαμψης των κυρώσεων και απόκτησης κρίσιμων τεχνολογιών στην ίδια τη Δύση που επιτρέπουν στον Πούτιν να πολεμά χωρίς τέλος και στους ρώσους να ζουν χωρίς προβλήματα. Ουσιαστικά είναι η παραδοχή του γεγονότος ότι ο κόσμος πλέον δεν ανήκει στη Δύση ούτε οικονομικά, ούτε χρηματιστικά, ούτε τεχνολογικά, ούτε στρατιωτικά. Καθόμαστε εδώ, στο Τάλλιν, ως εκπρόσωποι του ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων με πάνω κάτω κοινές απόψεις και συμφέροντα ενώ πίσω απ΄τα παράθυρα βρίσκονται άλλοι 7 δισεκατομμύρια με άλλες απόψεις σε σχέση με τη Ρωσία, την Ουκρανία, τον Πούτιν τον πόλεμο και τον ρόλο της Δύσης.
3. Η Δύση χάνει αυτόν τον πόλεμο. Βασικά είχε ξεκινήσει να τον χάνει απ΄τις αρχές της δεκαετίας του ΄90 όταν λανθασμένα θεώρησε τη διάλυση της ΕΣΣΔ ως το τέλος της ιστορίας και νόμιζε ότι η Ρωσία δεν είναι πλέον η αυτοκρατορία του Κακού και έγινε μια κανονική χώρα. Ιδού και η «επιείκεια» της Δύσης με τη Ρωσία, ο θαυμασμός των «μεταρρυθμιστών» της, ο υπολογισμός των «ιδιαιτέρων συμφερόντων» της, τα κλειστά μάτια και η παράβλεψη των αυταρχικών τάσεων εντός της χώρας και αυτοκρατορικών εκτός. Η Αμπχαζία και η Υπερδνειστερία, ο βομβαρδισμός του Λευκού Οίκου στη Μόσχα το 1993 και οι εκλογές του 1996, ο διορισμός του Πούτιν σε θέση προέδρου, η ανάμειξη στα εσωτερικά της Ουκρανίας, η ομιλία του Πούτιν στο Μονάχο, η εισβολή στη Γεωργία το 2008, η Κριμαία, τα έχει χάψει όλα η Δύση, έκανε εμπόριο μαζί τους, τους δελέαζε, πραγματοποιούσε επισκέψεις στη Μόσχα και συμμετείχε στο Μουντιάλ το 2018 στο Σότσι. Μέχρι που ξέσπασε η 24η Φεβρουαρίου.
Αλλά και πάλι η στήριξη στην Ουκρανία από τη Δύση είναι προσεκτική και ελάχιστη, ίσα ίσα για να μη καταστραφεί ολάκερη (κι όμως τους πρώτους μήνες η Ουκρανία μαχόταν μόνη της και επέζησε παρ΄όλη την έκπληξη της Δύσης η οποία την είχε ήδη διαγράψει). Διότι αυτό που η Δύση φοβάται περισσότερα από την άλωση του Κιέβου είναι η ήττα της Ρωσίας και συνεπώς η απρόβλεπτη κατάσταση στα εσωτερικά της χώρας. Russia is too big to fail, ιδού και η έλλειψη βούλησης και η μηδενική στρατηγική βλέψη στη Δύση.
4. Και εδώ είναι η κύρια παγίδα, η Ρωσία ως πρόβλημα. Όχι ο Πούτιν, όχι ο πόλεμος καθ΄αυτός, ούτε η διάλυση της ΕΣΣΔ, αλλά η ίδια η Ρωσία ως πρόβλημα. Για παράδειγμα, ο κόσμος στη διάρκεια των 100 ετών, από τα μέσα του 19 αι. έως τα μέσα του 20 αι. είχε ως πρόβλημα τη Γερμανία, το γερμανικό έθνος δε βολευόταν εντός της εδαφικής επικράτειάς του. Αυτό οδήγησε σε τρεις ευρωπαϊκούς και δυο παγκόσμιους πολέμους, αναδιοργάνωση του κόσμου και θάνατο το ελάχιστο 100 εκατομμυρίων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου του Ολοκαυτώματος. (Εντάξει, δεν ήταν μόνο η Γερμανία υπεύθυνη αλλά εκείνη ξεκίνησε). Με χίλια ζόρια το πρόβλημα λύθηκε μέσω στρατιωτικής ήττας της Γερμανίας, της διαίρεσής της και της κατοχής της με την έπειτα ένταξή της σε πολλούς θεσμούς αλλά και πάλι ο ρεβανσισμός είναι ακόμα ζωντανός και σηκώνει κεφάλι στα ανατολικά.
Με τον ίδιο τρόπο ο κόσμος εδώ και 100 χρόνια αντιμετωπίζει και τη Ρωσία ως πρόβλημα. Μια μισοδιαλυμένη αυτοκρατορία η οποία δεν βολεύεται εντός των συνόρων της. Οι δύο διασπάσεις της αυτοκρατορίας, το 1917 και το 1991, την πετσόκοψαν περιφερειακά αλλά δεν κατέστρεψαν ούτε τις δομές, ούτε το πνεύμα της αυτοκρατορίας, ούτε τον αποικιακό χαρακτήρα της, με αποτέλεσμα εδώ και 100 χρόνια η Ρωσία δημιουργεί συγκρούσεις, αστάθεια και απειλές, αρχίζοντας από την απειλή της παγκόσμιας επανάστασης απ΄το 1920 έως την απειλή της παγκόσμιας αντεπανάστασης απ΄το 2020 και μετά. Από την αυτοκρατορία του Στάλιν έως την αυτοκρατορία του Πούτιν η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή πρόκληση και πρόβλημα για τη Δύση και γενικά για όλη τη διεθνή ασφάλεια, αποτελεί κύρια πηγή εντροπίας, χάους και φόβου στον σύγχρονο κόσμο.
Πώς λύνεται ένα τέτοιο πρόβλημα; Είναι προφανές. Λύνεται όπως λύθηκε στη Γερμανία το 1945, στρατιωτική ήττα και διαίρεση. Τεχνικά η Δύση θα μπορούσε να το πετύχει. Παρόλο που η Ρωσία διαθέτει πυρηνικά όπλα υπάρχουν εργαλεία μη πυρηνικής πλήξης της Ρωσίας αν υπήρχε πολιτική βούληση. Αλλά η πολιτική βούληση δεν υπάρχει ούτε κατά διάνοια και όπως είχα γράψει πιο πάνω η Ρωσία είναι too big to fail, οπότε η Δύση φοβάται να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς τη Ρωσία, αφού είπαμε μεγάλες εκτάσεις, πυρηνικά όπλα, κοιτάσματα ουρανίου, δορυφόροι, στο κάτω κάτω Τσαϊκόφσκι και Ντοστογιέφσκι και πάει λέγοντας.
Για αυτό ο κόσμος προφανώς θα συνεχίσει να ζει με αυτόν τον τεράστιο τοξικό βάλτο που βρίσκεται στη Βόρεια Ευρασία με την ελπίδα ότι τον 21 αιώνα αυτή η μισοδιαλυμένη αυτοκρατορία θα χωνέψει σταδιακά τον εαυτό της και θα γεννήσει κάποιες πιο φιλικές προς τον έξω κόσμο μορφές ζωής. Εμείς όμως δε θα ζήσουμε για να το δούμε.
Μέχρι τότε ο πόλεμος θα συνεχιστεί. Γιατί όπως είπα στην αρχή δεν υπάρχει το «μετά τον πόλεμο» και το «μετά τον Πούτιν», υπάρχει μόνο το «μετά τη Ρωσία» αλλά απ΄το παράθυρο του 2025 δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο ακόμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου