Η ιστορία μιας μάνας, μιας χώρας...

Τρεις γενιές της οικογένειας Γκατζογιάννη: ο Νίκος Γκατζογιάννης, η κόρη του Ελένη Γκέιτζ Μπαλτοντάνο και η εγγονή του, κόρη της Ελένης, Αμαλία. Πίσω τους, η πόρτα του πατρικού όπου έζησε και βασανίστηκε η Ελένη. Την ανακαίνιση του σπιτιού επέβλεψε η Ελένη Γκέιτζ, εμπειρία που μετέφερε στο βιβλίο της «Βόρεια της Ιθάκης».

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καταξιωμένος Ελληνας σκηνοθέτης μού είχε εξομολογηθεί πόσο πολύ το είχε μετανιώσει που συμμετείχε στις διαδηλώσεις κατά της κινηματογραφικής προβολής της διασκευής της «Ελένης» του Νίκου Γκατζογιάννη. «Αλλα μυαλά τότε... άλλο και το πνεύμα της εποχής». Μιλάμε για τα μέσα της δεκαετίας του ’80 και η πολύκροτη «Ελένη» όχι μόνον δεν μπόρεσε να γυριστεί στα χωριά της Ηπείρου, όπου και διαδραματίστηκαν τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου, αλλά ομάδες διαδηλωτών προσπάθησαν να παρεμποδίσουν την προβολή της ταινίας στις αίθουσες. Για την ιστορία, πρωταγωνιστής στην κινηματογραφική «Ελένη» ήταν ο πολύς Τζον Μάλκοβιτς.
Το περιστατικό εξέπληξε μονάχα εν μέρει τον ίδιο τον συγγραφέα, τον Νίκο Γκατζογιάννη (ή Νικ Γκέιτζ). Οταν συναντηθήκαμε στα Γιάννενα, θυμήθηκε ότι, ενώ το βιβλίο είχε σαρώσει διεθνώς (κυκλοφόρησε σε 26 γλώσσες και τιμήθηκε με πολλά και σημαντικά βραβεία), όταν μεταφράστηκε στα ελληνικά (από τον σπουδαίο πεζογράφο Αλέξανδρο Κοτζιά) και κυκλοφόρησε, στη συνέντευξη Τύπου προσήλθαν ελάχιστοι δημοσιογράφοι. Ουσιαστικά, η Ελλάδα σνόμπαρε και εκδίωξε το διεθνές μπεστ σέλερ.
Η «Ελένη» είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1983. Τριάντα τρία χρόνια αργότερα, πάρα πολλά έχουν αλλάξει στη χώρα μας και το σίγουρο είναι πως τα γεγονότα που περιγράφονται στο βιβλίο αποτελούν λίγο-πολύ κοινό τόπο σήμερα: αριστεροί αντάρτες που βασανίζουν και εκτελούν αμάχους – μεταξύ αυτών και τη μητέρα του συγγραφέα, την Ελένη του τίτλου. Τότε όμως κάτι τέτοιο ήταν θέμα ταμπού· στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 εγκλήματα πολέμου είχε διαπράξει αποκλειστικά και μόνον το στρατόπεδο της Δεξιάς...

Διαβάστε περισσότερα: 

http://www.kathimerini.gr/890716/article/epikairothta/politikh/h-istoria-mias-manas-mias-xwras