Η Μάχη της Κόνιτσας 25 Δεκεμβρίου 1947

Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦ. ΛΕΤΤΑΣ ταξίαρχος ε.α.

Δεν είχαν χτυπήσει ακόμα οι Χριστουγεννιάτικες καμπάνες το
1947 στην ακριτική Κόνιτσα. Αντί για καμπάνες όμως, σε λίγο,
ορυμαγδός πολυβόλων, όλμων και πολεμικών ιαχών, δόνησαν
ξαφνικά τον αέρα της πόλης και όλης της γύρω περιοχής.

Δύο Κομμουνιστοσυμμοριακές (Κ/Σ) Ταξιαρχίες υπό τους
αρχισυμμορίτες Σοφιανό και Παλαιολόγο και υπό την γενική
Δ/νση του Μάρκου Βαφειάδη είχαν εξαπολύσει οργανωμένη
και αιφνιδιαστική επίθεση κατά της πόλης.

Η διάταξη των Εθνικών Δυνάμεων

 Την Κόνιτσα υπερασπίζονταν η 75 Ταξιαρχία (τη γνωρίσαμε στη
Μάχη του Μετσόβου) του Εθνικού Στρατού, υπό τον Συν/ρχη Δόβα
Κωνσταντίνο με δύναμη μόνο δύο (2) Τάγματα Πεζικού, το 582 Τ.Π.
υπό τον Ταγματάρχη Περίδη, που αντικαθιστούσε τον απουσιάζοντα
σε άδεια Μπαλαντό.

 Υπήρχαν επί πλέον δύο (2) Μοίρες Πυρ/κού και μικρή Εφεδρία στο
Καλπάκι. Το 582 Τ.Π. κατείχε το ύψωμα Προφήτης Ηλίας που
δεσπόζει της Κόνιτσας, πλην ενός Λόχου, του 3ου, που φρουρούσε
τη Γέφυρα του Μπουραζανίου.

Έτυχε ο γράφων να είναι ο διοικητής του 4ου Λόχου του Τάγματος.
(Τον είχε παραλάβει, ως γνωστόν, στη μάχη του Μετσόβου). Το 584 Τ.Π.
κατείχε άλλα διπλανά υψώματα.  Το 584 Τ.Π. συμπτύσσεται. Κρατάει 
ο Προφήτης Ηλίας.  Μετά από σκληρό αγώνα εναντίον υπερτέρων δυνάμεων,
το 584 Τ.Π. κινδυνεύον να περικυκλωθεί, εξαναγκάστηκε σε σύμπτυξη και
οι Κ/Σ έφθασαν στις παρυφές της πόλης. Ο κίνδυνος ήταν μεγάλος.

 Αλλά το ύψωμα του προφήτη Ηλία απέκρουσε όλες τις συνεχείς και με
μεγάλες δυνάμεις, λυσσαλέες επιθέσεις των Κ/Σ και απέβη ακατάλυτον φρούριον.

Οι Κ/Σ προελαύνουν. Καταλαμβάνουν το Μπουραζάνι.

 Στον ίδιο χρόνο άλλες ισχυρές δυνάμεις Κ/Σ επιτίθενται προς Νότον και
καταλαμβάνουν την Γέφυρα Μπουραζανίου, αφού διέλυσαν τον εκεί 3ον Λόχο
του 582 Τ.Π., φονευθέντος και του Δ/του του Λόχου υπολοχαγού Βήτου.

Προελαύνουν εν συνεχεία και καταλαμβάνουν όλα τα υψώματα εκατέρωθεν
της δημοσίας οδού μέχρι Καλπακίου και νοτιότερα.
Έτσι η Κόνιτσα απομονώθηκε πλήρως.

Καταφθάνουν ενισχύσεις. Αντεπίθεση Εθνικών Δυνάμεων

 Ο αγώνας ασταμάτητος διήρκεσε επτά (7) ημέρες και νύχτες με την ίδια ένταση.
Αλλά ο Προφήτης Ηλίας κρατούσε γερά και καθιστούσε αδύνατη την κατάληψη
της πόλης. Στο μεταξύ άρχισαν να καταφθάνουν ενισχύσεις για την απεγνωσμένα
αγωνιζόμενη μέχρις εσχάτων φρουρά της Κόνιτσας.

Οι νέες εθνικές δυνάμεις που κατέφθασαν άρχισαν αντεπίθεση από Καλπάκι
και νοτιότερα και επί πολλών κατευθύνσεων.

 Ούτω μια Μοίρα Καταδρομέων (ΛΟΚ) διεισδύει νύχτα δια μέσου των εχθρικών
γραμμών και με άφθαστη τόλμη και αποφασιστικότητα αιφνιδιάζει τους Κ/Σ, τους
ανατρέπει από τις θέσεις τους από όπου περνούσε και φθάνει και εγκαθίσταται
στο ύψωμα Λυκόμορο επί των συνόρων, στα νώτα των Κ/Σ και αποκόπτει μία οδό
διαφυγής τους. Δ/της Μοίρας ο παλαιός Ιερολοχίτης Ταγ/ρχης Γιάνναρης.

 Ταυτόχρονα το Σύνταγμα Χωροφυλακής (πρώην αντάρτες του ΕΔΕΣ) υπό
τους Αλέκο Παπαδόπουλο και Δημήτριο Ιωάννου, διεισδύει νύχτα κατά
μήκος της οδού προς Κόνιτσα και διά Βίγλας και γέφυρας Αώου φτάνει στα
πρόθυρα της Κόνιτσας, στα πλευρά και στα νώτα των εκεί Κ/Σ. Στον ίδιο χρόνο
το 581 Τ.Π. του Ταγ/ρχου Στυλιανού Τζουβάρα, επιτίθεται από Καλπάκι και
Δολιανά επί των υψωμάτων αριστερά της οδού Καλπακίου – Κονίτσης με
κατεύθυνση προς τη Γέφυρα Μπουραζανίου, όπου και φθάνει ανατρέποντας την
αντίσταση των Κ/Σ, κατόπιν λυσσώδους αγώνα επί ημέρες και νύχτες.

 Την ίδια επίσης ώρα το 527 Τ.Π. (43 Ταξιαρχίας) υπό τον Ταγ/ρχη Λυγεράκη
επιτίθεται στη δεξιά κατεύθυνση προς Καλπάκι – Γκραμπάλα, όπου και φθάνει
κατανικώντας τους κατέχοντες τα νοτίως τούτης υψώματα.

 Η Κόνιτσα, η άμεσα απειλούμενη Κόνιτσα και η ηρωική φρουρά της που υπό
δυσμενέστατες συνθήκες διεξήγαγε έναν υπέρ όλων αγώνα νικηφόρο, ανέπνευσε.

Την πρωίαν της 3ης Ιανουαρίου 1948, η μεγάλη και κρίσιμη μάχη είχε λήξει με
νίκη και πλήρη επικράτηση των Εθνικών Δυνάμεων. Η Κόνιτσα είχε μείνει απόρθητη.
Είχε σωθεί.

Η Κυβέρνηση των Κ/Σ

Το ΚΚΕ, την 24η Δεκεμβρίου 1947, είχε αναγγείλει τον σχηματισμό Κομμουνιστικής
Κυβέρνησης υπό τον Μάρκο Βαφειάδη. Στην Κυβέρνηση αυτή συμμετείχαν και 2-3 Σλαβομακεδόνες υπουργοί.

 Ο σχηματισμός της Κυβέρνησης σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη επίθεση κατά της
Κόνιτσας αποδεικνύουν ότι το ΚΚΕ πίστευε στη νίκη και στην κατάληψη της Κόνιτσας,
την οποία προόριζε για πρωτεύουσα του κομμουνιστικού κράτους.

Διαβάστε περισσότερα:

http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%B1%CF%82-25-%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-1947

ΚΚΕ, το κόμμα των εγκλημάτων και του ανθελληνισμού