29/1/1941. Η 5η Μεραρχία Κρητών στην Τρεμπεσίνα!

Την καταπληκτική αυτή φωτογραφία δεν την τράβηξε κάποιος πολεμικός ανταποκριτής. Δεν είναι φωτογραφία προπαγάνδας. Την τράβηξε μια νοσοκόμα του Ελληνικού Στρατού, η Μαρία Χρουσάκη. Χάρη στον Βασίλη Χολέβα δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.
Είναι Ιταλοί αιχμάλωτοι, πολλοί τραυματισμένοι, με τους Έλληνες φρουρούς τους, στην κοιλάδα του Αώου. Στο βάθος η φονική Τρεμπεσίνα.

Ioannis Bougas

Η 5η Μεραρχία της Κρήτης ενώ πριν τον πόλεμο ήταν προγραμματισμένη να παραμείνει στην Κρήτη για την άμυνα του νησιού σε περίπτωση απόβασης των Ιταλών από τα Δωδεκάνησα, εστάλη στο μέτωπο μετά τη διαβεβαίωση των Βρετανών ότι ο στόλος τους ήταν ικανός να αποτρέψει απόβαση στην Κρήτη (προφανώς δεν είχαν σκεφθεί τους αλεξιπτωτιστές!).
Στο τέλος Νοεμβρίου η Μεραρχία μεταφέρθηκε στον Πειραιά, και μετά σιδηροδρομικώς έφθασε μέχρι το Αμύνταιο Φλώρινας. Με στάσεις εβδομάδων στο Άργος Ορεστικό και στην Κορυτσά, προωθήθηκε στο κεντρικό μέτωπο του πολέμου, στο πιό δύσκολο και με τον πιό παγωμένο καιρό (παρά το γεγονός ότι οι στρατιώτες της Μεραρχίας προέρχονταν από το πιό θερμό μέρος της Ελλάδος!).

Από τα μέσα Ιανουαρίου η Μεραρχία είχε πάρει θέσεις κοντά στο πολύ στρατηγικό Στενό της Κλεισούρας που έβλεπε την οροσειρά της Τρεμπεσίνας. Το πρωϊνό της 29ης Ιανουαρίου 1941 η 5η Μεραρχία Κρητών εκλείθη να πάρει το ουσιαστικό της βάπτισμα στον πόλεμο του 1940-41. Το 14ο Σύνταγμα Χανίων πήρε την εντολή να ανέβει στο φοβερό χιονισμένο βουνό της Τρεμπεσίνας και να καταλάβει 3 κορυφές του, την 1620, την 1730 και την 1923.

Η Τρεμπεσίνα έχει μήκος περίπου 35 χιλιόμετρα και μέχρι τα 1300 μέτρα είναι δασομένο, αλλά από εκεί και πάνω είναι σχεδόν γυμνό. Φανταστείτο το και χιονισμένο όπως ήταν τότε, οπότε κάποιος που εκινείτο πάνω από τα 1300 μέτρα ήταν ορατός από πολύ μακριά, και φυσικά από τους αμυνομένους Ιταλούς που είχαν οχυρωθεί στο βουνό.

Παρά ταύτα, οι Έλληνες στις 8:00 η ώρα είχαν πάρει την κορυφή 1620 και μέχρι τις 10:00 είχαν σκαρφαλώσει και στην 1730, συλλαμβάνοντας και 150 Ιταλούς αιχμαλώτους. Μέχρι εκεί όμως εκείνη την ημέρα. Οι στρατιώτες έδειξαν σημάδια υπερβολικής κοπώσεως και η προσπάθεια για την κορυφή 1923 αναβλήθηκε για αργότερα. Οι στρατιώτες παρέμειναν εκεί που είχαν φθάσει για 14-15 ώρες. Η νέα επίθεση άρχισε στις 2:00 ΤΗ ΝΥΧΤΑ και μετά δίωρο αγώνα με τα χιόνια και τα βράχια οι Κρήτες είχαν ανέβει στην κορυφή, την οποίαν βρήκαν έρημη από Ιταλούς. Προχωρώντας προς την πίσω πλευρά βρήκαν τους Ιταλούς να κοιμούνται σε πρόχειρα φυλάκια και έπιασαν 200 περίπου αιχμαλώτους.

Το 14ο Σύνταγμα Χανίων σε αυτήν την επιχείρηση, της 29ης Ιανουαρίου και μέχρι την 5η πρωϊνή της 30ης Ιανουαρίου, είχε 3 αξιωματικούς νεκρούς και 6 βαριά τραυματίες, στρατιώτες 70 νεκρούς και 130 βαριά τραυματίες. Πόσοι είχαν τα πρώτα σημάδια κρυοπαγημάτων δεν αναφέρεται. Αλλά σίγουρα θα ήταν ακόμη περισσότεροι. Τις επόμενες τρείς ημέρες άλλα συντάγματα της 5ης Μεραρχίας θα αναλάβουν δράση μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 1941 που θα καταληφθεί ολόκληρη η οροσειρά της Τρεμπεσίνας.

Σημειώνω τη συμμετοχή 2 παλαίμαχων Μεσσηνίων αξιωματικών, του συν/ρχη Διονυσίου Παπαδόγγονα από τη θέση του διοικητή Πεζικού της Μεραρχίας (τιμήθηκε για τον ρόλο του στην κατάληψη της Τρεμπεσίνας με το τρίτο του Αριστείον Ανδρείας) και του ταγματάρχη Παναγιώτη Στούπα από τη θέση του διοικητή τάγματος.

Η 5η Μεραρχία θα συνεχίσει τον αγώνα στις οροσειρές Τρεμπεσίνα και την επομένη οροσειρά δυτικά της, το Μάλι-Σεντέλι, μέχρι το τέλος του πολέμου. Έφθασε τον Ιανουάριο στο μέτωπο με 12.000 άνδρες και απεσύρθη από την πρώτη γραμμή στις 13 Απριλίου 1941 με περίπου 4.000! Οι 8.000 που έλειπαν ήταν νεκροί, τραυματίες ή παγόπληκτοι!

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ!!
[Και διπλές ευχές αξίζουν οι στρατιώτες μας, με δεδομένο ότι άλλοι εκχώρισαν τη Μακεδονία 78 χρόνια μετά.....]

Περισσότερα για τον άθλο των παιδιών της Ελλάδος στην Τρεμπεσίνα, εδώ:

http://faretra.info/2018/10/27/trempesina/