Το Καστελόριζο κατά τους βαλκανικούς πολέμους και τον Α΄παγκόσμιο πόλεμο (1911-1915)
Στην νεότερη Ιστορία του Ελληνισμού το Καστελόριζο (1) (Μεγίστη) (2) κατέχει αναμφίβολα περίοπτη θέση. Και αυτό γιατί παρά την γεωγραφική του θέση πλησίον των Μικρασιατικών ακτών, οι κάτοικοι του νησιού κατάφεραν να διασώσουν αλώβητα το θρήσκευμα και το φρόνημα τους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα υπήρξε περίοδος σημαντικής ανάπτυξης για το νησί. Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία της Οθωμανικής διοίκησης το 1905 το Καστελόριζο είχε 12.000 κατοίκους, διέθετε 3 σχολεία με 6 δασκάλους και αξιοσημείωτη παρουσία στο εμπόριο της περιοχής. Το Μάιο του 1911 οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα κατά τον Λιβυκό πόλεμο, αλλά δεν κατέλαβαν το Καστελόριζο για στρατηγικούς λόγους, παρά την σχετική πρόσκληση της δημογεροντίας του νησιού προς τον Ιταλό στρατηγό Amelio. Μετά την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου η Δημογεροντία του Καστελόριζου έστειλε υπόμνημα στον Βενιζέλο με το οποίο ζητούσε την ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Ο Βενιζέλος αρνήθηκε φοβούμενος διεθνείς επιπλοκές από μια μονομερή ενέργεια, όμως εν αγνοία του ο τμηματάρχης του υπουργείου εξωτερικών Ίων Δραγούμης (3) προπαρασκεύασε μυστικά μια απόβαση στο νησί 30 Κρητικών υπό τον οπλαρχηγό Δασκαλάκη. Η απόβαση έγινε την 1η Μαρτίου 1913 με επιτυχία καθώς η μικρή Τουρκική φρουρά που βρισκόταν στο νησί παραδόθηκε χωρίς αντίσταση και η Ελληνική σημαία υψώθηκε στο διοικητήριο στην θέση της Τουρκικής. Η ενέργεια αυτή που είχε την σιωπηρή επιδοκιμασία του υπουργού εξωτερικών Λάμπρου Κορομηλά εξόργισε τον Βενιζέλο ο οποίος απέσυρε αμέσως το σώμα των Κρητών οπλοφόρων και έθεσε σε ολιγόμηνη. διαθεσιμότητα τον Δραγούμη. Ακολούθησαν επιδρομές Τουρκοκρητικών από την απέναντι ακτή, σφαγές και λεηλασίες στο νησί που εξανάγκασαν τον Βενιζέλο να αποστείλει εκ νέου Έλληνα διοικητή (Βασίλης Τζαβέλας) για να επιβληθεί η τάξη, χωρίς όμως να κάνει δεκτό το αίτημα για την τυπική ένωση του νησιού με την Ελλάδα.
Ήδη από τις αρχές του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου απέκτησε σημαντική γεωστρατηγική σημασία για τις δυνάμεις της Αντάντ μετά την προσχώρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο στρατόπεδο των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, καθώς ουσιαστικά είχε αποκοπεί η επικοινωνία με την Τσαρική Ρωσία. Αρχικά, οι Αγγλογάλλοι προσπάθησαν να εκπορθήσουν τα στενά των Δαρδανελλίων με την αποτυχημένη εκστρατεία της Καλλίπολης που κατέληξε σε ένα λουτρό αίματος του μικτού εκστρατευτικού σώματος Αυστραλών, Άγγλων και Γάλλων. Μετά την αποτυχία αυτή, οι σύμμαχοι προσπάθησαν να προσελκύσουν τα κράτη της Βαλκανικής στο στρατόπεδο τους, προσφέροντας μεγάλα εδαφικά ανταλλάγματα κυρίως εις βάρος της αντίπαλης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα αρχικώς είχε τηρήσει ουδετερότητα ευμενή προς την Αντάντ, όμως τόσο η γεωγραφική της θέση όσο και η πολιτική αστάθεια με την διάσταση απόψεων μεταξύ του Βασιλιά Κωνσταντίνου και του Βενιζέλου, έδιναν την ευκαιρία στους Συμμάχους να παραβιάζουν βάναυσα την Ελληνική ουδετερότητα προσπαθώντας να εκβιάσουν την Ελληνική έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό τους. Η πίεση αυτή εκφράστηκε με κινήσεις και στα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονταν υπό ελληνική κυριαρχία.
Διαβάστε περισσότερα:
http://www.istorikathemata.com/2013/04/Kastelorizo-1905-1948.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου