Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θέλει να κάνει κανέναν απολύτως διάλογο, παρά τα όσα υποστηρίζει. Το δείχνουν οι χθεσινές του δηλώσεις ότι η Ρωσία είναι ανοιχτή σε διάλογο, αλλά μόνο εφόσον ικανοποιηθούν όλες οι ρωσικές απαιτήσεις. Ο «διάλογος» που είναι διατεθειμένος να κάνει ο Β. Πούτιν, είναι ο διάλογος για την παράδοση άνευ όρων της Ουκρανίας, αφού πρώτα θα έχει πετύχει κάθε στρατιωτικό του στόχο.
Τα σενάρια φινλανδοποίησης της χώρας, όπως και όλα όσα συζητούνταν το τελευταίο καιρό στη Δύση δεν φαίνεται να τον απασχολούν καθόλου, αυτό που θέλει τελικά είναι να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα, να την ελέγξει πλήρως στρατιωτικά και πολιτικά και για αυτό και δεν ενδιαφέρεται καθόλου να συζητήσει με το Κίεβο ή με τη Δύση. Άλλωστε, πολλά απ' όσα ζητά, δεν μπορεί να του τα δώσει το Κίεβο, όπως για παράδειγμα την αποστρατικοποίηση ή την «απονατοποίηση» των χωρών της Αν. Ευρώπης.
Αρκετοί πάλι πιστεύουν ότι ο Πούτιν με τον ολοκληρωτικό πόλεμο που διεξάγει στην Ουκρανία θέλει να στείλει μηνύματα στη Μολδαβία και τη Γεωργία, οι οποίες υπέβαλαν πρόσφατα αίτημα ένταξης στην ΕΕ ή στις χώρες της Βαλτικής. Αυτό είναι μια πολύ χαλαρή και παραπλανητική ερμηνεία των γεγονότων. Η κατάσταση έχει ξεπεράσει κατά πολύ τη χρονική φάση όπου η Ρωσία έστελνε μηνύματα σε άλλες χώρες για παραδειγματισμό. Όσα μηνύματα ήθελε να στείλει ο πρόεδρος Πούτιν, μιλώντας για πυρηνική απειλή ή εκφοβίζοντας τη Σουηδία και τη Φινλανδία, τα έχει ήδη στείλει.
Τώρα μιλούν μόνο οι πράξεις του. Καταρχήν, έτσι όπως εκτυλίσσονται τα πράγματα, είναι πολύ πιθανό η Ρωσία να θέλει πλέον να προσαρτήσει μέρος ή και το σύνολο της Ουκρανίας. Δεν θα μου προκαλέσει καθόλου εντύπωση, το Ντονμπάς που έχει κηρυχτεί ανεξάρτητο, να προχωρήσει κάποια στιγμή σε δημοψήφισμα με αντικείμενο την ένταξή του στη Ρωσία, όπως επίσης να συμβεί το ίδιο και στις περιοχές του Νότου, ανατολικά και δυτικά της Κριμαίας (η οποία έχει ήδη προσαρτηθεί). Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ρωσία θα αποκτήσει εδαφική συνέχεια, μέσω του Ντονμπάς σε ολόκληρη τη Νότια και ΝΑ Ουκρανία μέχρι την Οδησσό.
Αλλά τα σενάρια δεν σταματούν εδώ. Δεν μπορεί να αποκλειστεί να συνεχιστούν οι εδαφικές διεκδικήσεις του Πούτιν και σε άλλες γειτονικές χώρες. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το οποίο έχει πυροδοτήσει ο χάρτης που παρουσίασε προ ημερών ο Αλεξάντερ Λουκασένκο παρουσιάζοντας την κατεύθυνση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο επόμενος στόχος του Πούτιν θα είναι η Μολδαβία - δηλαδή ο αδύναμος κρίκος στην ευρύτερη περιοχή- και αμέσως μετά η Γεωργία.
Σε αυτό το σενάριο, θα μπορούσαμε να δούμε για αρχή την προσάρτηση της Υπερδνειστερίας -ένα μικρό γεωγραφικό διάδρομο μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας- και εν συνεχεία την προσάρτηση της Οσετίας και Αμπχαζίας. Και αργότερα, στην κατάλληλη συγκυρία, ένα χτύπημα στη Γεωργία. Τους κινδύνους αυτούς γνωρίζουν καλά οι ίδιες οι παραπάνω χώρες και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που υπέβαλαν αίτημα ένταξης στην ΕΕ, και όχι στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να μην προκαλέσουν τη Ρωσία.
Τα σενάρια αυτά δεν είναι τα μοναδικά. Ένα ερώτημα για παράδειγμα είναι κατά πόσο απειλούνται, ακόμη και τα κράτη της Βαλτικής, που είναι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Αν ο Πούτιν θεωρεί ότι σε αυτή τη φάση η αντίδραση της Δύσης αφορά μόνο κυρώσεις και όχι στρατιωτική εμπλοκή και κινηθεί ακόμη και εναντίον χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, τότε μιλάμε για σενάριο Γ' Παγκόσμιου Πολέμου. Είναι ασφαλώς ακραίο. Εδώ που έχουν φτάσει ωστόσο τα πράγματα δεν θα θεωρούσα έκπληξη να κινηθεί η Ρωσία κατά της Μολδαβίας και αργότερα κατά της Γεωργίας. Από τη στιγμή που ο Βλαντιμίρ Πούτιν ισοπεδώνει μια χώρα, όπως η Ουκρανία, τα πάντα πλέον είναι πιθανά.
* O Κώστας Υφαντής είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Διευθυντής του ΙΔΙΣ
Τα σενάρια φινλανδοποίησης της χώρας, όπως και όλα όσα συζητούνταν το τελευταίο καιρό στη Δύση δεν φαίνεται να τον απασχολούν καθόλου, αυτό που θέλει τελικά είναι να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα, να την ελέγξει πλήρως στρατιωτικά και πολιτικά και για αυτό και δεν ενδιαφέρεται καθόλου να συζητήσει με το Κίεβο ή με τη Δύση. Άλλωστε, πολλά απ' όσα ζητά, δεν μπορεί να του τα δώσει το Κίεβο, όπως για παράδειγμα την αποστρατικοποίηση ή την «απονατοποίηση» των χωρών της Αν. Ευρώπης.
Αρκετοί πάλι πιστεύουν ότι ο Πούτιν με τον ολοκληρωτικό πόλεμο που διεξάγει στην Ουκρανία θέλει να στείλει μηνύματα στη Μολδαβία και τη Γεωργία, οι οποίες υπέβαλαν πρόσφατα αίτημα ένταξης στην ΕΕ ή στις χώρες της Βαλτικής. Αυτό είναι μια πολύ χαλαρή και παραπλανητική ερμηνεία των γεγονότων. Η κατάσταση έχει ξεπεράσει κατά πολύ τη χρονική φάση όπου η Ρωσία έστελνε μηνύματα σε άλλες χώρες για παραδειγματισμό. Όσα μηνύματα ήθελε να στείλει ο πρόεδρος Πούτιν, μιλώντας για πυρηνική απειλή ή εκφοβίζοντας τη Σουηδία και τη Φινλανδία, τα έχει ήδη στείλει.
Τώρα μιλούν μόνο οι πράξεις του. Καταρχήν, έτσι όπως εκτυλίσσονται τα πράγματα, είναι πολύ πιθανό η Ρωσία να θέλει πλέον να προσαρτήσει μέρος ή και το σύνολο της Ουκρανίας. Δεν θα μου προκαλέσει καθόλου εντύπωση, το Ντονμπάς που έχει κηρυχτεί ανεξάρτητο, να προχωρήσει κάποια στιγμή σε δημοψήφισμα με αντικείμενο την ένταξή του στη Ρωσία, όπως επίσης να συμβεί το ίδιο και στις περιοχές του Νότου, ανατολικά και δυτικά της Κριμαίας (η οποία έχει ήδη προσαρτηθεί). Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ρωσία θα αποκτήσει εδαφική συνέχεια, μέσω του Ντονμπάς σε ολόκληρη τη Νότια και ΝΑ Ουκρανία μέχρι την Οδησσό.
Αλλά τα σενάρια δεν σταματούν εδώ. Δεν μπορεί να αποκλειστεί να συνεχιστούν οι εδαφικές διεκδικήσεις του Πούτιν και σε άλλες γειτονικές χώρες. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το οποίο έχει πυροδοτήσει ο χάρτης που παρουσίασε προ ημερών ο Αλεξάντερ Λουκασένκο παρουσιάζοντας την κατεύθυνση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο επόμενος στόχος του Πούτιν θα είναι η Μολδαβία - δηλαδή ο αδύναμος κρίκος στην ευρύτερη περιοχή- και αμέσως μετά η Γεωργία.
Σε αυτό το σενάριο, θα μπορούσαμε να δούμε για αρχή την προσάρτηση της Υπερδνειστερίας -ένα μικρό γεωγραφικό διάδρομο μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας- και εν συνεχεία την προσάρτηση της Οσετίας και Αμπχαζίας. Και αργότερα, στην κατάλληλη συγκυρία, ένα χτύπημα στη Γεωργία. Τους κινδύνους αυτούς γνωρίζουν καλά οι ίδιες οι παραπάνω χώρες και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που υπέβαλαν αίτημα ένταξης στην ΕΕ, και όχι στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να μην προκαλέσουν τη Ρωσία.
Τα σενάρια αυτά δεν είναι τα μοναδικά. Ένα ερώτημα για παράδειγμα είναι κατά πόσο απειλούνται, ακόμη και τα κράτη της Βαλτικής, που είναι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Αν ο Πούτιν θεωρεί ότι σε αυτή τη φάση η αντίδραση της Δύσης αφορά μόνο κυρώσεις και όχι στρατιωτική εμπλοκή και κινηθεί ακόμη και εναντίον χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, τότε μιλάμε για σενάριο Γ' Παγκόσμιου Πολέμου. Είναι ασφαλώς ακραίο. Εδώ που έχουν φτάσει ωστόσο τα πράγματα δεν θα θεωρούσα έκπληξη να κινηθεί η Ρωσία κατά της Μολδαβίας και αργότερα κατά της Γεωργίας. Από τη στιγμή που ο Βλαντιμίρ Πούτιν ισοπεδώνει μια χώρα, όπως η Ουκρανία, τα πάντα πλέον είναι πιθανά.
* O Κώστας Υφαντής είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Διευθυντής του ΙΔΙΣ
https://www.liberal.gr/news/ola-pithana-me-ton-poutin-akomi-kai-na-eisbalei-se-moldabia-georgia/436145
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου