25 Νοεμβρίου 1942. ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ. Άρης: Τις Βρετανικές λίρες τις θέλω, το παράσημο κράτησέ το!

Ioannis Bougas

Η Ανατίναξη της Γέφυρας Γοργοποτάμου έγινε από Άγγλους αξιωματικούς και μεικτό τμήμα ανταρτών του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ υπό τους Ναπολέοντα Ζέρβα και Άρη Βελουχιώτη.

Μιά σημαντική, αλλά και υπερεκτιμημένη επιχείρηση της αντίστασης, που την μονοπωλεί το ΚΚΕ παρά το γεγονός ότι ο ΕΛΑΣ και ο Άρης σύρθηκαν σ’ αυτήν από τον Ζέρβα.

Ακολουθεί συνοπτική περιγραφή από το βιβλίο μου «Ἀθώων Αἷμα, «Ἐλεύθερος Μωριᾶς» 1943-44», (Α΄ Τόμος, σελ. 96-97 και Υποσημείωση 118):

«Οἱ σύμμαχοι σχεδίασαν τήν ἐπιχείρηση HARLING γιά τήν ἀνατίναξη μιᾶς ἀπό τίς τρεῖς σιδηροδρομικές γέφυρες τῆς Φθιώτιδας τό καλοκαίρι τοῦ 1942 ὥστε νά αποτραπεῖ ἡ μεταφορά ἐφοδίων ἀπό τήν Ἑλλάδα στή στρατιά τοῦ Ρόμμελ στή Βόρειο Ἀφρική πρίν τήν ἀντεπίθεσή τους πού κατέληξε στή μεγάλη μάχη τοῦ Ἔλ Ἀλαμέϊν.

Οἱ Βρετανοί ἀξιωματικοί Eddie Myers, Denys Hamson καί Tom Barnes, μέ τόν λοχία Len Wilmort, ἔπεσαν στή Γκιώνα στίς 30 Σεπτεμβρίου. Μέ ὁδηγό τόν Ἕλληνα λοχία Γιάννη Πιστόλη εἶχαν ἀπό τήν 25η Ὀκτωβρίου 1942 ἐπιλέξει τή γέφυρα Γοργοποτάμου γιά ἀνατίναξη, ἐνῶ ὁ Ἄρης Βελουχιώτης τούς ἀποφεύγει ὑπακούοντας στήν ἡγεσία τοῦ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ πού ἀκόμη ἦταν ἐναντίον ἔνοπλης Ἀντίστασης.

Ὅταν λοχαγός Chris Woodhouse ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Ζέρβα καί ἐκεῖνος δέχθηκε νά βοηθήσει τήν ἐπιχείρηση, πῆρε καί ὁ Ἄρης τήν ἀπόφαση νά συμμετάσχει μέ δική του εὐθύνη.

Ὅταν τελικά ἔγινε ἡ ἀνατίναξη, τήν 25η Νοεμβρίου 1942, δέν εἶχε ἐπίδραση στήν πορεία τοῦ πολέμου στή Βόρειο Ἀφρική, γιατί ἡ μάχη τοῦ Ἔλ Ἀλαμέϊν -ἔλαβε χώρα μεταξύ 23 Ὀκτωβρίου καί 3 Νοεμβρίου- εἶχε πιά τελειώσει μέ ἧττα τοῦ Ρόμμελ. Φαίνεται ὅμως ὅτι ὁ Ρόμμελ ποτέ δέν ἔλαβε ἐφόδια μέσω Ἑλλάδος.

Ὁ Πέτρος Μακρῆς – Στάικος στή σελίδα 323 τοῦ βιβλίου του «Ὁ Ἄγγλος Πρόξενος», ἐκδόσεις Ὠκεανίς, γράφει: «...ὅπως προκύπτει ἀπό τά τηλεγραφήμετα τοῦ Ρόμμελ μέ Ρώμη καί Βερολίνο δέν πήγαιναν σέ αὐτόν προμήθειες μέσω Ἑλλάδος..».
Οἱ Γερμανοί ἀνακατασκεύασαν τή γέφυρα καί ἀποκατέστησαν τή σιδηροδρομική γραμμή σέ 5 ἑβδομάδες.

Να προσθέσω εδώ ότι όταν μετά την ανατίναξη της γέφυρας, ο συνταγματάρχης Eddie Myers είπε ότι θα πρότεινε την παρασημοφόρηση του Ζέρβα και του Άρη από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο τελευταίος αρνήθηκε, αλλά πήρε τις 1.000 χρυσές λίρες που του πρόσφερε!».